Είναι αδιαμφισβήτητο πως τόσο οι εκλογές της 6ης Μάη όσο και οι επαναληπτικές εκλογές της 17ης Ιουνίου χαρακτηρίστηκαν από μία διαφορετική κουλτούρα κατά τη της προεκλογικής εκστρατείας. Η απουσία μεγάλων προεκλογικών συγκεντρώσεων και τηλεοπτικών debate συνδυάστηκε με την αντιπαράθεση θέσεων και απόψεων στο διαδίκτυο. Μέσα σ’αυτό το προεκλογικό κλίμα και σε μία συγκυρία εξαιρετικά σημαντική για τη μετέπειτα πορεία της χώρας, σημαντικό ρόλο στην ενημέρωση των πολιτών έπαιξαν οι ηλεκτρονικοί σύμβουλοι ψήφου. Παρά τις ενστάσεις από κάποιους συναδέλφους που σχετίζονται με εταιρίες δημοσκοπήσεων (ορισμένες από τις οποίες όπως είδαμε είχαν ιδιαίτερα προβλήματα στην προσπάθεια να προβλέψουν το αποτέλεσμα) και κάποια κόμματα που έσπευσαν να καταδικάσουν το εγχείρημα ως «διαστρέβλωση», οι ηλεκτρονικοί σύμβουλοι αποδείχτηκαν ιδιαίτερα δημοφιλή εργαλεία στην υπηρεσία των πολιτών που κλήθηκαν να κάνουν εξαιρετικά σημαντικές επιλογές για το μέλλον της χώρας.
Ανάμεσα στους ηλεκτρονικούς συμβούλους ψήφου ξεχωρίζουμε τη δική μας προσπάθεια με το Choose4Greece που χαρακτηρίστηκε από μία σειρά από καινοτομίες στον τρόπο παρουσίασης των αποτελεσμάτων αλλά και από απόλυτη διαφάνεια σχετικά με την μεθοδολογία που ακολουθήθηκε (και παρουσιάστηκε εκτενώς σε σχετικό τεχνικό δελτίο). Εκτός όμως από την επιτυχή επίτευξη του κύριου στόχου, της ενημέρωσης δηλαδή των πολιτών σχετικά με τις προγραμματικές θέσεις των κομμάτων και τον υπολογισμό του βαθμού συνάφειας των χρηστών με αυτές, τα (ανώνυμα) δεδομένα που συνέλεξαν οι ηλεκτρονικοί σύμβουλοι ψήφου επιτρέπουν στο να απαντηθούν πολλά ερωτήματα σχετικά με την εκλογική συμπεριφορά των Ελλήνων.
Για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας τα δεδομένα του Choose4Greece από τις επαναληπτικές εκλογές της 17ης Ιουνίου, μπορέσαμε να διερευνήσουμε και να δώσουμε κάποιες πρώτες εκτιμήσεις σχετικά με το αν η νίκη της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου επί της Ρωσίας σχετίστηκε με την εκλογική επιλογή προς κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Χρησιμοποιώντας τα ίδια δεδομένα μπορούμε, επίσης, να μελετήσουμε την διαρροή των ψηφοφόρων των δύο κοινοβουλευτικών κομμάτων που είχαν ιδιαίτερες απώλειες στην πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση (ΚΚΕ, ΑΝΕΛ). Αναλύσεις των δεδομένων με την μέθοδο της λογιστικής παλινδρόμησης όπου η εξαρτημένη μεταβλητή είναι η πρόθεση των ψηφοφόρων των ΚΚΕ και ΑΝΕΛ (με βάση τις εκλογές της 6ης Μάη) να παραμείνουν στα κόμματά τους ή να ψηφίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ αντίστοιχα, έδειξαν πως οι διαφορές στις πρόθεσεις δενσχετίζονται στατιστικά με την κομματική ταύτιση, την προσωπικότητα των πολιτικών αρχηγών ή τις προτιμήσεις για δημιουργία αυτοδύναμης κυβέρνησης. Αυτό που έπαιξε ρόλο στην επιλογή της 17ης Ιουνίου μεταξύ ΑΝΕΛ και ΝΔ ήταν οι προγραμματικές διαφορές ενώ στην περίπτωση μεταξύ ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ βαθύτερες ιδεολογικές διαφορές. Η διάκριση μεταξύ ιδεολογίας και προγράμματος είναι ιδιαίτερα σημαντική στην προκειμένη περίπτωση. Το ΚΚΕ φαίνεται πως έχασε προς το ΣΥΡΙΖΑ τους «ευκαιριακούς» ψηφοφόρους του που ενώ μπορεί να συμφωνούσαν με ένα μέρος του προγράμματος του ΚΚΕ (σύμφωνα με το κάλεσμα της ΓΓ του ΚΚΕ), παρόλα αυτά δεν είχαν την απαραίτητη ιδεολογική δέσμευση προς το κόμμα. Αντίθετα, για τους ΑΝΕΛ, το πρόγραμμα του κόμματος (στην ουσία οι αντιμνημονιακές του προτάσεις) ήταν αρκετός λόγος για να αποτρέψει αρκετούς από αυτούς που προτίμησαν το κόμμα στις 6 του Μάη από το να ψηφίσουν ΝΔ στις 17 του Ιούνη.
Αν και τα δεδομένα των ηλεκτρονικών συμβούλων ψήφου δεν προέρχονται από αντιπροσωπευτικά δείγματα του πληθυσμού που θα επέτρεπαν την αναγωγή των συμπερασμάτων σε εθνικό επίπεδο, ωστόσο, η πληθώρα δεδομένων σε ερωτήσεις που δεν περιλαμβάνοντα σε exit polls ή τις συνήθεις δημοσκοπήσεις μπορούν να δώσουν κάποιες πρώτες απαντήσεις σε ενδιαφέρουσες ερωτήσεις, όπως επιχειρήσαμε σε αυτό το σύντομο άρθρο.
(Δημοσιεύθηκε στο Protagon στις 21 Ιουνίου 2012 http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.post&id=16249)
*Ο Κώστας Γεμενής είναι πολιτικός επιστήμονας, επίκουρος καθηγητής μεθοδολογίας της έρευνας στο Πανεπιστήμιο Twente και μέλος της ερευνητικής ομάδας του Choose4Greece. Ο Ηλίας Ντίνας είναι πολιτικός επιστήμονας, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Κολέγιο Nuffield του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και μέλος της ερευνητικής ομάδας του Choose4Greece.
No comments:
Post a Comment