Μία πρώτη αποτίμηση της συμφωνίας για το Μακεδονικό

Με τον παρόν επιχειρώ μια πρώτη αποτίμηση της Τελικής Συμφωνίας για το Μακεδονικό που υπογράφηκε στις Πρέσπες στις 17 Ιουνίου του τρέχοντος. Εκκινώ από τα κύρια σημεία της συμφωνίας, αλλά επεκτείνομαι και σε πιο τεχνικά ζητήματα που, μέχρι σήμερα, δεν έχουν συζητηθεί επαρκώς.  Επιδίωξη μου είναι να συμβάλω με τρόπο εποικοδομητικό -τώρα ιδίως που οι τόνοι πέφτουν- στο διάλογο και στη νηφάλια αξιολόγηση της συμφωνίας. 

Ας μην το ξεχνάμε, η Συμφωνία του 1995 ήταν επαχθέστερη

Υπάρχει ενδεχομένως μία σειρά παρανοήσεων ως προς τα νομικά αποτελέσματα που παράγει η υπογραφή της Τελικής Συμφωνίας για το Μακεδονικό από τις δύο κυβερνήσεις στις 17 Ιουνίου στις Πρέσπες. Παρά τα αντιθέτως λεγόμενα, η υπογραφή δεν θέτει τη συμφωνία σε ισχύ, δεν την καθιστά δηλαδή νομικά δεσμευτική για τα συμβαλλόμενα μέρη. Αυτό θα γίνει μόνον αν και αφού τα κοινοβούλια των δύο χωρών την κυρώσουν. Η συμφωνία προβλέπει ότι, μεταξύ άλλων, προϋπόθεση για κύρωση από τη χώρα μας είναι να αναθεωρήσει πρώτα η γείτων το Σύνταγμά της, σύμφωνα με τους όρους που θέτει η ίδια η συμφωνία. Από πλευράς μας, αφού κυρώσει τη συμφωνία η γείτων και πριν την κυρώσουμε εμείς (προτού δηλαδή τεθεί σε ισχύ η συμφωνία), θα ειδοποιήσουμε τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ ότι υποστηρίζουμε την αποστολή πρόσκλησης ένταξης της γείτονος στον οργανισμό αυτό. Αυτό δεν συνεπάγεται ένταξη. 

Ο «ελέφαντας στο δωμάτιο»

Εχει υποστηριχθεί ότι, υπογράφοντας την Τελική Συμφωνία για το Μακεδονικό στις Πρέσπες, η κυβέρνηση δέσμευσε νομικά διεθνώς τη χώρα μας. Οτι δηλαδή η συμφωνία, χωρίς να κυρωθεί πρώτα από την ελληνική Βουλή, είναι υποχρεωτική στη βάση του διεθνούς δικαίου. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Πέρα από μία «ήπια» υποχρέωση να συμπεριφερθούν αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη με τρόπο καλόπιστο, που δεν θα υπονομεύει δηλαδή τα όσα η συμφωνία επιδιώκει, η σύμβαση των Πρεσπών δεν τίθεται σε ισχύ και δεν καθίσταται νομικά δεσμευτική παρά μόνο αφού κυρωθεί από τα Κοινοβούλια των δύο συμβαλλομένων κρατών. Επομένως, δεν τίθεται ούτε και ζήτημα καταγγελίας της, αλλά μη κύρωσης, δηλαδή μη θέσης αυτής σε ισχύ. Αν τεθεί σε ισχύ, το κείμενό της δεν προβλέπει τη δυνατότητα καταγγελίας.