Το νέο μνημόνιο και οι σερβιτόροι της Αμερικής

Στο προοίμιο της συμφωνίας της 12^ης Ιουλίου γίνεται αναφορά σε δύο έννοιες-κλειδιά για τη σχέση μεταξύ Ελλάδας και πιστωτών: «εμπιστοσύνη» (“trust”)και «ιδιοκτησία» (“ownership”). Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Έλληνας Πρωθυπουργός δήλωσε πως δεν πιστεύει σε αυτό το πρόγραμμα ούτε ως προς τη δημοσιονομική μήτε ως προς τη διαρθρωτική του διάσταση. Προκύπτει λοιπόν το εξής παράδοξο: πώς θα μπορέσει η ελληνική κυβέρνηση να δώσει νέα πειστήρια αξιοπιστίας, να ξαναχτίσει μία σχέση εμπιστοσύνης με τους δανειστές της και να κάνει «κτήμα» της ένα πολύ σκληρό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα λιτότητας που τη δένει χειροπόδαρα;

Grexit has always been Tsipras' endgame

Greece's economy and society have been through the wringer over the past 6 years. Successive bailouts, haircuts, Memoranda of Understanding, and persistent austerity have mired the country in a bog of economic depression and political instability. The failed attempts of the previous Samaras coalition government (including conservative New Democracy and centrist PASOK parties) to conclude the review of the latest ‘Troika’ program and his inability to garner the 180 votes (in a 300-seat Parliament) constitutionally required for the election a figurehead President paved the way for the electoral rise of the radical left-wing Syriza party to power.

Το πραγματικό διακύβευμα του δημοψηφίσματος της Κυριακής

Η ελληνική οικονομία και κοινωνία έχουν υποστεί μια περιδίνηση χωρίς προηγούμενο τα τελευταία έξι χρόνια. Αλλεπάλληλα μνημόνια λιτότητας, δανειακές συμβάσεις, διαγραφές κι επιμηκύνσεις χρέους έχουν ρίξει τη χώρα σε ένα τέλμα οικονομικής ύφεσης (με απώλεια πραγματικού ΑΕΠ της τάξης του 25% από την αρχή της κρίσης) και πολιτικής αστάθειας (με την εναλλαγή έξι κυβερνήσεων τα τελευταία έξι χρόνια σε ένα παραδοσιακά δικομματικό πολιτικό σύστημα). Η αποτυχία της προηγούμενης κυβέρνησης Σαμαρά να ολοκληρώσει την αξιολόγηση του προγράμματος διάσωσης που μόλις έληξε και να βρει 180 ψήφους βουλευτών για την εκλογή ενός εθιμοτυπικού Προέδρου της Δημοκρατίας άνοιξε το δρόμο για την εκλογική επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιανουαρίου.

Το δημοψήφισμα της αβελτηρίας και το 1922

Το αποτέλεσμα των εκλογών του 1920 συνέβαλε αποφασιστικά στη μεγαλύτερη ήττα του νεώτερου ελληνισμού και στις δύο τρομακτικές καταστροφές που ακολούθησαν, την προσφυγική κρίση του 1922-1938 και τον ζοφερό και παράλογο εμφύλιο πόλεμο του 1946-1949. Δυστυχώς η ιστορία δεν διδάσκει. Το δημοψήφισμα της 5^ης Ιουλίου δεν αποτελεί προσφυγή στην ετυμηγορία του λαού. Αποτελεί διαπραγματευτικό ελιγμό σύγχυσης ο οποίος έχει ήδη οδηγήσει σε καταστροφικά αποτελέσματα. Υπήρχε χρόνος για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, και για το νόμισμα, σε καθένα από τους πέντε μήνες των ατελέσφορων διαπραγματεύσεων. Τέτοιο δημοψήφισμα όφειλε να είχε διεξαχθεί όχι μόνον τότε, αλλά και το 2000, όταν η χώρα αποφάσισε εν μέσω χρηματιστηριακής φούσκας να εισέλθει σε μια νομισματική ένωση με αυστηρούς κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας. Η αβελτηρία της υπερχρέωσης της περιόδου 2004-2009 και η άφρων είσοδός της στο καταστροφικό μνημόνιο το 2010, χωρίς αναδιαπραγμάτευση του εθνικού χρέους, είναι εθνικά εγκλήματα. Όμως, η καταστροφή που επακολούθησε δεν ήταν απλώς αποτέλεσμα των εγκληματικών λαθών των δανειστών, δεν προήλθε μόνον εξ αιτίας της τυφλής και άδικης λιτότητας. Οφείλεται επίσης στην έλλειψη βούλησης, γνώσης, και παρρησίας των τότε και μετέπειτα κυβερνώντων. Η μη σύλληψη του αφορολόγητου και αδικαιολόγητου πλούτου, η μη αναδιάρθωση της οικονομίας με εξάρθωση της κλεπτοκρατίας και του πελατειακού κράτους, έφταιξαν εξίσου. Η σημερινή κυβέρνηση, παρά το λαικιστικό προεκλογικό της πρόγραμμα, αντιπροσώπευσε τις ελπίδες πολλών. Τα κατ’ εξακολούθησιν λάθη της όμως, σε συνδυασμό με την αφροσύνη των δανειστών, οδήγησαν την διαπραγμάτευση σε αδιέξοδο. Αυτό το αδιέξοδο έχει ήδη αρθεί με τις προτάσεις του Προέδρου της Ευρωπαικής Επιτροπής, οι οποίες οφείλουν να συνοδευθούν με ρυθμίσεις ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Την εν λόγω επώδυνη συμφωνία οφείλουμε να αγκαλιάσουμε κερδίζοντας τον χαμένο χρόνο. Η θέση μας είναι στις λεωφόρους της ενωμένης Ευρώπης, έστω αυτής της δυσλειτουργικής Ευρώπης. Η επιλογή του ΟΧΙ στο προφανώς αντισυνταγματικό δημοψήφισμα της 5^ης Ιουλίου οδηγεί σε νέα μικρασιατική καταστροφή και διχασμό. Οδηγεί επίσης σε αφανισμό το ιδιαιτέρως ευάλωττο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Αιμίλιος Αυγουλέας, Τακτ. Καθηγητής, κάτοχος της Έδρας Διεθνούς Τραπεζικόυ Δικαίου και Χρηματοοικονομικών Αγορών, Διευθυντής του Τμήματος Εμπορικού Δικαίου, Πανεπιστήμιο  του Εδιμβούργου.

Η παρέμβαση αυτή θα δημοσιευθεί επίσης στην εφημερίδα Κεφάλαιο.