Ισότητα για όλους ή για κανέναν. Τι πραγματικά αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για το σύμφωνο συμβίωσης

Με την πρόσφατη απόφασή του στην υπόθεση Βαλλιανάτου και λοιπών το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδίκασε την Ελλάδα λόγω διακρίσεων που δημιουργεί ο αποκλεισμός των ομόφυλων ζευγαριών από το σύμφωνο συμβίωσης που νομοθέτησε η Βουλή το 2008. Το δικαστήριο επισήμανε ότι, μόλο που δεν υπάρχει συναίνεση (consensus) μεταξύ των κρατών στην Ευρώπη, αναδεικνύεται μία τάση υπέρ της θέσπισης μορφών νομικής αναγνώρισης των σχέσεων ομοφύλων ζευγαριών. Υπογράμμισε όμως ότι με την υπόθεση αυτή δεν καλείται να κρίνει αν τα κράτη οφείλουν (έχουν θετική υποχρέωση) να προβλέπουν σύμφωνο συμβίωσης, αλλά κάτι απλούστερο: ότι εθνικός νόμος που αποκλείει τμήμα της κοινωνίας από το πεδίο εφαρμογής του, χωρίς απολύτως κανέναν λόγο που να καθιστά τον αποκλεισμό αναγκαίο, αντιβαίνει στην απαγόρευση των διακρίσεων.

The GPPF 2013 Chania Forum

“‘Muddling Through’ or ‘Breaking Through’? 
New Challenges for the European Project”

2nd Annual GPPF Chania Forum, 27-28 September 2013

Full Programme

Executive Summary 
Περίληψη συμπερασμάτων στα ελληνικά  

New Governance in Europe and Greece

In the event of the forthcoming European elections, the always-existing scenario of an early Greek general election, the entry of new leaders in the EU institutions in 2014, a possible new Constitutional Convention, I would like to briefly put on the table a series of thoughts that may provoke further discussion.

EU Law Restrictions on Member States’ Competences Have Grown during the Crisis

The reaction to the crisis has inadvertently granted the European Commission with increasing competences for the control of the provision of (non-economic) public services by the Member States.

Summary

• The crisis has altered the balance of power between MS and the EU, particularly as a result of the use of EU Institutions for purposes that went beyond the ‘ordinary’ functioning and the scope of the Treaties (ESM, etc.)
• This (undemocratic response) was the only feasible one, particularly under tight timeframes and urgency in the decision-making
• As a result of the “new balance” of powers, the EU (and the Commission in particular) have gained creeping competences in areas traditionally reserved to MS
• This can be clearly seen in the field of public services / SGEIs (case study)

“An Ever Closer Union” – The Impact of the Eurozone Debt Crisis on National [Party] Politics

In the wake of the Euro crisis democratically elected governments were being removed and replaced by bureaucrats or ruling parties lost elections, but because of the strait jackets imposed by the Troika, there was no change in policies.

If democracy is the space within which the people express their will, then this has been a bad time for the democratic process. It’s also been a bad time for traditional party political definitions. Lines have been blurred and parties which know what they are against with little to say on what they are for are on the rise.

We Need to Talk about Taxes: A Local Government Perspective

Introduction

My presentation will not be about who gets to foot the bill but rather about who gets to tally it, collect it and spend the proceeds.  It is connected however to the willingness to foot the bill, the part that belongs to the Greek people that is, as I hope I will be able to convince you.

The Political Economy of the Eurozone: The Short-term and the Long-term View

Introduction

The key point of my talk is that EMU has two very different types of problems, depending on whether you think of the short or the long term.

• The short-term one is a combination of excessively low growth, massive sovereign debt because of the links between weak banks and governments, and no way out (weak banks increase sovereign debt, which translates into weak banks).
• The long-term one is that two very different types of economies were integrated into EMU, without a political mechanism that compensates for the negative effects of these differences.

Δώστε τρεις ψήφους στο λαό

Το ελληνικό πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε αναβρασμό, οι πολίτες είναι δυσαρεστημένοι και ο καθένας αναλύει τη δική του θεωρία: Για μερικούς φταίει το μνημόνιο, για άλλους τα δυο άκρα, για κάποιους η έλλειψη κεντροαριστεράς –υπάρχουν ακόμα και κάποιοι που πιστεύουν στις διεθνείς συνωμοσίες.

«Ας τους ταράξουμε στη νομιμότητα»: Είναι όντως τόσο εύκολο και ανώδυνο;

Την αδράνεια στην αντιμετώπιση της ΧΑ διαδέχτηκε η έντονη, αλλά σπασμωδική και μάλλον απροετοίμαστη υπερδραστηριότητα των τελευταίων ημερών. Ο «κλήρος» έπεσε στη δικαιοσύνη. Αν και ελπιδοφόρος η εξέλιξη αυτή, έρχεται με τον κίνδυνο να χρησιμοποιηθεί ο νόμος καταχρηστικά και η όποια δράση να αποκλίνει των δημοκρατικών standards. Εξάλλου, η ποινική δικαιοσύνη δεν είναι παρά ένα από τα διαθέσιμα μέσα για την αντιμετώπιση του προβλήματος, στο πλαίσιο της υποχρέωσης που έχουν όλα τα όργανα του κράτους ν’ αντιμετωπίσουν θεσμικά τον εξτρεμισμό. Το κράτος πρέπει να δράσει. Όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε, ας τους ταράξουμε στη νομιμότητα. Είναι όμως αυτό τόσο απλό και ανώδυνο;

Σύνοψη συμπερασμάτων του 2ου Ετήσιου GPPF Φόρουμ Χανίων

2^ο Ετήσιο Συνέδριο Χανίων του Ελληνικού Φόρουμ Δημόσιας Πολιτικής

«Από Βάδην σε Τροχάδην: Νέες Προκλήσεις για το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα»

Το Ελληνικό Φόρουμ Δημόσιας Πολιτικής (Greek Public Policy Forum)  διοργάνωσε το 2^ο ετήσιο συνέδριό του με τίτλο «Από Βάδην σε Τροχάδην: Νέες Προκλήσεις για το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα» στις 27 και 28 Σεπτεμβρίου 2013 στο Κiani Beach Resort στα Χανιά. Το 2^ο Ετήσιο GPPF Φόρουμ των Χανίων πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία των Decidendi Consultants, του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Κρήτης – Περιφέρειας Κρήτης, του Europe Direct Περιφέρειας Κρήτης, της εταιρείας ηλιακών συστημάτων CALPAK S.A. και της Αστικής Δικηγορικής Εταιρείας Ε. Αποστολόπουλος. Το διήμερο εργασιών υποστήριξαν επίσης το Παρατηρητήριο για την Κρίση του ΕΛΙΑΜΕΠ, ο Ελληνικός Σύλλογος Αποφοίτων London School of Economics καθώς και το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος – Τμήμα Δυτικής Κρήτης.

2nd Annual GPPF Chania Forum 2013: Executive Summary

“‘Muddling Through’ or ‘Breaking Through’? 

New Challenges for the European Project”

2nd Annual GPPF Chania Forum, 27-28 September 2013

Executive Summary

The Greek Public Policy Forum organized the 2nd Annual Chania Forum 2013 titled “‘Muddling Through’ or ‘Breaking Through’? New Challenges for the European Project” on September 27 and 28 at the Kiani Beach Resort in Chania, Crete. The Forum was kindly sponsored by Decidenci Consultants, the Regional Development Fund of Crete – Region of Crete, Europe Direct Region of Crete, CALPAK S.A, and the E. Apostolopoulos Law Firm. The two-day event was further supported by the ELIAMEP Crisis Observatory, the Hellenic Alumni Association of the London School of Economics, and the Economic Chamber of Greece (Department of Western Crete).

Public Policy as Education

The GPPF (Greek Public Policy Forum) is a unique think-tank in the sense that it tries to form bonds between applied politics and theoretical politics (politics versus policy). Policymaking, based on serious studies and in-depth analysis of the evolutionary course of social formations, can definitely boost social reforms to the benefit of both social groups and individuals.

So What Now?

For two decades and more, the European Union has been trying to get ‘ownership’ for structural reform in Greece.

Spending has been savagely throttled back. But there is no click, no reset, no moment on the road to Damascus, where the Greek government and Greek society ‘gets’ the need to change.

Στη δημοκρατία δύο αρνήσεις δεν κάνουν μία κατάφαση

Το ανέκδοτο είναι, λίγο πολύ, γνωστό. Ο καθηγητής γλωσσολογίας σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού εξηγεί στους φοιτητές ότι, σε πολλές γλώσσες, δύο αρνήσεις ισοδυναμούν με μία κατάφαση. Σε καμία, όμως, γλώσσα, δύο καταφάσεις δεν κάνουν μία άρνηση. Ακολουθούν μερικά δευτερόλεπτα παύσης, ώστε να δοθεί στους φοιτητές ο αναγκαίος χρόνος να κατανοήσουν, όταν η σιωπή διακόπτεται από έναν Έλληνα φοιτητή, ο οποίος, σκεπτόμενος μεγαλόφωνα, αναφωνεί (εξυπνακίστικα, σύμφωνα με μία εκδοχή του ανεκδότου): «ναι, καλά!».

Στη δημοκρατία, όμως, δύο αρνήσεις δεν κάνουν μία κατάφαση, ούτε και χωρούν αυτάρεσκοι ακκισμοί τύπου «ναι, καλά» ως απόδειξη της (ομολογουμένως, όχι και τόσο καστοριαδικής) εκδοχής αυτής της «θεωρίας» της ελληνικής ιδιαιτερότητας. Η ελληνική κοινωνία και πολιτεία βρίσκονται εδώ και κάποιο καιρό αντιμέτωπες με ένα (κάθε άλλο παρά «ιδιαίτερο») φαινόμενο, το οποίο, η δική μου τουλάχιστον γενιά, θεωρούσε λανθασμένα ότι ανήκει οριστικά στο παρελθόν. Αναφέρομαι στη Χρυσή Αυγή, το βίο και την πολιτεία της, την ιδεολογία και την πράξη της, εντός και εκτός κοινοβουλίου, επισήμως ως κόμμα, αλλά και «ανεπισήμως» ως κοινωνικό μόρφωμα, όταν κινείται στο φως, αλλά, κυρίως, στο σκοτάδι.

Η μετάλλαξη του ελληνικού κομματικού συστήματος

Παρά το οιονεί ελπιδοφόρο ξεκίνημα, η κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ Νέας Δημοκρατίας, ΠΑΣΟΚ και Δημοκρατικής Αριστεράς αποδείχτηκε βραχύβια και αντικαταστάθηκε από μία πιο συμπαγή δικομματική κυβέρνηση συναποτελούμενη από πολιτικά στελέχη της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ (σε μια προσυμπεφωνημένη αναλογία δύο προς ένα). Μέσα στα ασφυκτικά πλαίσια ενός αρτηριοσκληρωτικού προγράμματος λιτότητας, τα πρώτα ουσιαστικά βήματα προς την κατεύθυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και τη μείωση του ευρύτερου δημόσιου τομέα προκάλεσαν ποικίλες αντιδράσεις και κατά τα φαινόμενα οδήγησαν στην κατάρρευση της τρικομματικής κυβέρνησης. Αυτό είναι το πρώτο τέτοιο επεισόδιο από τα πολλά που πρόκειται να επακολουθήσουν σε μία νέα εποχή βραχύβιων κυβερνήσεων συνεργασίας με διαρκώς μεταλλασσόμενες κομματικές συνθέσεις.

The Transformation of the Greek Party System

Despite a somewhat promising start, the outgoing coalition government of New Democracy (ND), PASOK, and the Democratic Left proved to be short-lived, giving way to a more compact bipartisan cabinet consisting of only ND and PASOK ministers (at an agreed ratio of two-to-one). Toiling under the shackles of a sclerotic austerity program, the first few true attempts at structural reform and downsizing of the wider public sector met with mixed reactions and caused the three-party coalition government to implode. This is only the first episode in a new political era of short-lived coalition governments with shifting partisan compositions.

On the Rise of Extremism in Europe

On March 14 2013, I had the privilege to host the Greek Public Policy Forum’s fourth event in Strasbourg, during the European Parliament’s Plenary Session. The topic explored was ‘The Rise of Extremism in Europe’. This is a phenomenon I have been noticing with increasing alarm, one which puts the whole European project in jeopardy.

The Strasbourg forum discussed the causes and common patterns that lead to the rise of extremism, as well as its relation with the economic crisis. To analyse the patterns, the political party Golden Dawn and its staggering rise in popularity in Greece was used as the particular case study.

A Case for ‘Open Source’ Law?

If society were a vehicle, its institutions would be its ‘engine’; they are the basic means by which society strives to reach prosperity and to protect itself against the fickle vagaries of the global capitalist system. Institutional failure is often viewed as a coordination failure within society. Greece represents a glaring such example of a country that attracted the ‘unwanted’ attention of capital market investors and speculators in the aftermath of the global financial crisis, giving way to an unprecedented debt crisis in this part of the European periphery. The decline in the quality of its institutions (political, economic, judicial, social, etc.) came as a result of the shakiness of their foundations; Greek institutions have for the most part been externally imposed and implanted into an arid soil of low social capital, trust, and state capacity. The gradual erosion of the social contract has generated deep mistrust of the ‘top-down’ institutions of representative democracy and, therefore, weakened the elites’ capacity to reform them.

Υπέρ ενός δίκαιου «ανοικτού κώδικα»;

Αν η κοινωνία ήταν όχημα, οι θεσμοί της θα ήταν η «μηχανή» της. Οι θεσμοί είναι τα βασικά μέσα με τα οποία η κοινωνία προσπαθεί να επιτύχει την ευημερία και να προστατεύσει τον εαυτό της από τις ασταθείς ιδιαιτερότητες του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος. Το θεσμικό έλλειμμα μπορεί να αντιμετωπισθεί ως αποτυχία συντονισμού στο εσωτερικό της κοινωνίας. Η Ελλάδα αντιπροσωπεύει ένα καταφανές παράδειγμα χώρας που προσέλκυσε το «ανεπιθύμητο» ενδιαφέρον επενδυτών των καπιταλιστικών αγορών και κερδοσκόπων ως συνέπεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, οδηγώντας σε μια πρωτοφανή κρίση χρέους στην ευρωπαϊκή περιφέρεια. Η υποβάθμιση της ποιότητας των θεσμών της (πολιτικών, οικονομικών, δικαστικών, κοινωνικών κλπ.) ήταν αποτέλεσμα των ασταθών θεμελίων τους. Οι ελληνικοί θεσμοί, στις περισσότερες περιπτώσεις, έχουν επιβληθεί έξωθεν και «εμφυτευθεί» σε έδαφος άγονο, το οποίο χαρακτηρίζεται από έλλειψη κοινωνικού κεφαλαίου, εμπιστοσύνης και κρατικής ικανότητας. Η σταδιακή διάβρωση του κοινωνικού συμβολαίου έχει δημιουργήσει βαθειά δυσπιστία των «από πάνω προς τα κάτω» θεσμών δημοκρατικής αντιπροσώπευσης και ως εκ τούτου αποδυνάμωσε την ικανότητα των ελίτ να τους μεταρρυθμίσουν.

Τα πολλά λόγια είναι (στην κυριολεξία) φτώχεια

Για(τί) συνταγματική αναθεώρηση;

Ο τίτλος του σύντομου αυτού σημειώματος θέτει δύο ερωτήματα. Το πρώτο αφορά στο γιατί τίθεται, για μία ακόμα φορά, ζήτημα συνταγματικής αναθεώρησης. Το δεύτερο είναι τί σύνταγμα θα θέλαμε να φέρει ενδεχόμενη αναθεώρηση.

The Golden Dawn in Comparative Perspective

The purpose of this brief note is to try placing the Golden Dawn in the universe of far right politics in Europe.

The Golden Dawn shocked many observers of Greek politics by receiving 7% in the last elections and it is now polling between 11-12%.  The party has been around for at least two decades, with dismal results whenever it participated in Greek elections – in 2009, it received 0.29%.

Combatting Populism in Europe: Could the UK Be the Exception that Proves the Rule

We are kidding ourselves if we think that Europe’s ‘mainstream’ political parties can get together to tackle their populist and extremist challengers.  The reason is simple: the implications of populist radical right success are not the same for the centre-right as they are for the centre-left.  Interestingly, one of the exceptions to this rule could be the UK, although whether or not the Conservative and Labour Parties realise this – especially given the quality of the immigration debate in the country’s print media – is a moot point.

Becoming True European Citizens: The Only Way out of the Crisis (and beyond)?

Citizens of the European Member States seem to be resorting back to Euroscepticism and show clear signs of cold feet regarding the single market / single currency project (reality?). According to the December 2012 Eurobarometer, 40% of the population of the EU Member States is against the European economic and monetary union with a single currency (with an additional 7% showing scepticism or, simply, lack of knowledge about the project).

Source: Standard Eurobarometer 78, December 2012, p. 16.

A Case for “Open Source” Law?

The law applies universally, and, therefore, has to be “executed” by all members of society; however, it is written in a language (a “code”) that is understood only by experts. We believe that this discrepancy is problematic. Furthermore, what is perhaps equally problematic is that lawmakers have difficulty receiving input from the members of society on how laws are performing. Toward addressing these problems, in this article, we advocate the creation of Lawpedia, a knowledge system based on the peer-production paradigm where laws are explained in plain language and feedback about the laws is gathered as one coherent input to the lawmakers and governments.